Bộ công cụ Phát hiện sớm rối loạn phổ tự kỷ ở trẻ em (P1) | BvNTP

Bởi tonghopsite

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

QUI TRÌNH PHÁT HIỆN SỚM RỐI LOẠN PHỔ TỰ KỶ Ở TRẺ EM

Sơ đồ qui trình

 

Cách thức thực hiện

Bước 1: Nhận biết trẻ có rối loạn phát triển và các dấu hiệu cảnh báo rối loạn phổ tự kỷ ở trẻ em

  • Mục đích

    • Phát hiện sớm những rối loạn tăng trưởng và những khuyết tật ( sức khỏe thể chất và tinh thần ) của trẻ .

    • Phát hiện những tín hiệu cảnh báo nhắc nhở sớm của rối loạn phổ tự kỷ ở trẻ nhỏ .

  • Đối tượng: Tất cả trẻ em từ 0 đến 72 tháng tuổi.

  • Công cụ: Có thể lựa chọn bộ công cụ bản giấy hoặc bản điện tử

Bộ công cụ bản giấy

Bộ câu hỏi đánh giá sự tăng trưởng theo tuổi và tiến trình ( ASQ 2 – Ages và Stages Questionaires, Second Edition ) lúc bấy giờ được thông dụng khá thoáng đãng, dễ sử dụng nên hoàn toàn có thể giúp phát hiện sớm những không bình thường của trẻ .
ASQ – 3 ( Ages and Stages Questionnaires, Third Edition ) do những tác giả J. Squires and D. Bricker thuộc trường ĐH Oregon kiến thiết xây dựng, và thuộc bản quyền của nhà xuất bản Paul. H.Brookes.
Tại Nước Ta, Bộ câu hỏi ASQ đã được nhóm tác giả thuộc chuyên ngành
PHCN Nhi biên soạn cho tương thích với điều kiện kèm theo tại Nước Ta và đã được Bộ y tế trải qua với 9 mẫu phiếu. ( Phụ lục 1 ) .

  • Phiếu 1. Bộ câu hỏi sàng lọc rối loạn tăng trưởng ở trẻ 0-28 ngày tuổi .

  • Phiếu 2. Bộ câu hỏi sàng lọc rối loạn tăng trưởng ở trẻ 3 tháng tuổi .

  • Phiếu 3. Bộ câu hỏi sàng lọc rối loạn tăng trưởng ở trẻ 6 tháng tuổi .

  • Phiếu 4. Bộ câu hỏi sàng lọc rối loạn tăng trưởng ở trẻ 9 tháng tuổi .

  • Phiếu 5. Bộ câu hỏi sàng lọc rối loạn tăng trưởng ở trẻ 12 tháng tuổi .

  • Phiếu 6. Bộ câu hỏi sàng lọc rối loạn tăng trưởng ở trẻ 24 tháng tuổi .

  • Phiếu 7. Bộ câu hỏi sàng lọc rối loạn tăng trưởng ở trẻ 36 tháng tuổi .

  • Phiếu 8. Bộ câu hỏi sàng lọc rối loạn tăng trưởng ở trẻ 48 tháng tuổi .

  • Phiếu 9. Bộ câu hỏi sàng lọc rối loạn tăng trưởng ở trẻ 60 tháng tuổi .

Các dấu hiệu cảnh báo rối loạn phổ tự kỷ ở trẻ em

  • 6 tháng : Trẻ không cười, cung ứng vui tươi hoặc có bộc lộ thú vị .

  • 9 tháng : Trẻ không có sự tương tác qua lại bằng âm thanh, nụ cười hoặc biểu lộ bằng ánh mắt, nét mặt .

  • 12 tháng : Trẻ không nói bập bẹ nguyên âm

  • 12 tháng : Trẻ không tương tác qua lại bằng cử chỉ, điệu bộ như chỉ ngón trỏ, với hoặc vẫy tay .

  • 16 tháng : Trẻ chưa nói được từ đơn

  • 24 tháng : Trẻ chưa nói được câu 2 từ rõ nghĩa hoặc có tín hiệu nhại lời .

Trẻ mất kỹ năng và kiến thức ngôn từ hoặc mất kỹ năng và kiến thức xã hội ở bất kể lứa tuổi nào. 1.3.2. Bộ công cụ bản điện tử : Sử dụng đường link https://a365.vn/ ( Phụ lục 2 ) A365. vn cũng sử dụng những Bộ câu hỏi đánh giá sự tăng trưởng theo độ tuổi ( ASQ ) phiên bản 3, tiếng Việt, do nhà xuất bản Brookes phát hành, gồm có 21 bộ câu hỏi chỉa theo từng mốc tuổi từ 1 đến 66 tháng. Với sự được cho phép của nhà xuất bản và những giả, sự tương hỗ kinh tế tài chính của Grand Challenges Canada, Trung tâm Sáng kiến Sức khoẻ và Dân số ( CCIHP ) đã chuyển thể ASQ-3 tiếng Việt sang phiên bản trực tuyến trên a365.vn để giúp người dùng chọn đúng mực bộ câu hỏi cần dùng và có được tác dụng sàng lọc ngay lập tức .

  • Nội dung việc làm

Đánh giá tăng trưởng của trẻ bằng công cụ ASQ .
Phát hiện những tín hiệu cảnh báo nhắc nhở sớm của RLPTK.
Hoặc sử dụng ứng dụng a365.vn

  • Người thực thi

Cha mẹ hoặc người chăm nom trẻ : theo dõi sự tăng trưởng của trẻ .
Giáo viên mần nin thiếu nhi : tiếp xúc với trẻ khi đi học tại nhà trẻ ( 18 tháng tuổi ) hoặc lớp mần nin thiếu nhi ( 36 tháng ) .
Nhân viên y tế cơ sở khi trẻ đi tiêm chủng hoặc đến khám tại trạm y tế .

  • Nơi triển khai

Tại mái ấm gia đình, Trường mần nin thiếu nhi hoặcTrạm y tế

  • Nhận định và kế hoạch

Nếu sau khi thăm khám, đánh giá ( sơ bộ ) sự tăng trưởng của trẻ, nếu trẻ tăng trưởng không tương thích với lứa tuổi hoặc có “ tín hiệu cảnh báo nhắc nhở ” rối loạn phổ tự kỷ sẽ gửi trẻ đến khám bác sĩ PHCN Nhi và bác sĩ Tâm thần Nhi khoa ở tuyến tỉnh và TW để thực thi bước 2 .

Bước 2: Sàng lọc rối loạn phổ tự kỷ ở trẻ em

  • Mục đích: Phát hiện sớm những trẻ mắc RLPTK

  • Đối tượng: Tất cả trẻ em trong cộng đồng, ưu tiên những trẻ đã sàng lọc từ bước 1.

  • Công cụ

Bộ công cụ bản giấy

Bộ câu hỏi MCHAT-R ( Modified Checklist for Autism in Toddlers, Revised ) ( Phụ lục 3 ), MCHAT – R / F ( Modified Checklist for Autism in Toddlers, Revised / Follow up ) ( Phụ lục 4 ) ( Cho những tuyến ) hoặc hoàn toàn có thể sử dụng STAT ( Phụ lục 5 ) ( Cho tuyến tỉnh và tuyến Trung ương ) .
MCHAT là bộ câu hỏi sàng lọc rủi ro tiềm ẩn tự kỷ cho trẻ từ 16 đến 30 tháng của những tác giả Diana L. Robins, Deborah Fein, và Marianne Barton tăng trưởng với hai phiên bản : M-CHAT-R dành cho mọi đối tượng người tiêu dùng người dùng và MCHAT-R / F dành cho cán bộ y tế để làm sâu xa hơn .
STAT ( Screening Tool for Autism in Toddlers and Young children ) do giáo sư tâm ý Wendy L. Stone và tập sự thiết kế xây dựng năm 1997. Các cán bộ y tế sử dụng Bộ công cụ này để sàng lọc rủi ro tiềm ẩn RLPTK cho trẻ nhỏ từ 2 đến 3 tuổi trải qua quan sát trẻ với 12 hoạt động giải trí đi dạo. Thời gian thực hiện bộ công cụ này khoảng chừng 20 phút .

Bộ công cụ bản điện tử

Tương tự như bước theo dõi tăng trưởng, bước sàng lọc rối loạn phổ tự kỷ ở trẻ nhỏ cũng hoàn toàn có thể sử dụng bộ công cụ trực tuyến trên a365.vn. A365. vn cung ứng bộ MCHAT-R bản điện tử cho nhóm cha mẹ và giáo viên, và MCHATR / F cho nhóm cán bộ y tế .

  • Người triển khai

Nhân viên y tế từ y tế cơ sở trở lên đã được hướng dẫn sử dụng và nhận định và đánh giá hiệu quả M CHAT-R, MCHAT – R / F, cán bộ y tế được đào tạo và giảng dạy về công cụ STAT .

  • Nơi triển khai

Tại cơ sở y tế .

  • Nhận định và kế hoạch

Trẻ có dưới 3 tín hiệu rủi ro tiềm ẩn trong bảng kiểm MCHAT – R : theo dõi tiếp và đánh giá lại vào những mẫu ASQ tiếp theo .
Trẻ có từ 3 đến 7 tín hiệu rủi ro tiềm ẩn trong bảng kiểm MCHAT – R : Tiếp tục làm bản MCHAT – R / F
Trẻ có ≥ 8 tín hiệu rủi ro tiềm ẩn trong bảng kiểm MCHAT – R hoặc có tổng điểm STAT > 2 : chuyển bước 3 .

Bước 3: Chẩn đoán rối loạn phổ tự kỷ ở trẻ em

Chẩn đoán loại trừ các bệnh lý khác

  • Mục đích

Phát hiện những nguyên do rối loạn tăng trưởng và khiếm khuyết ý thức, rối loạn ngôn từ không phải do rối loạn phổ tự kỷ .

  • Đối tượng :

Những trẻ có MCHAT hoặc STAT không bình thường .

  • Người đánh giá

Bác sĩ Tai Mũi Họng : phát hiện câm điếc bẩm sinh .
Bác sĩ Răng Hàm Mặt : phát hiện không bình thường cỗ máy phát âm .
Bác sĩ chuyên khoa Thần kinh : phát hiện những bệnh lý hệ thần kinh .
Bác sỹ chuyên khoa Nội tiết-di truyền và chuyển hóa : phát hiện những bệnh lý hệ nội tiết, chuyển hóa .
Bác sĩ PHCN, cán bộ Tâm lý lâm sàng trẻ nhỏ, bác sĩ Tâm thần trẻ nhỏ : đánh giá rối loạn tăng trưởng do bại não hoặc khuyết tật trí tuệ do căn nguyên khác .

  • Nơi triển khai :

Bệnh viện từ tuyến tỉnh trở lên .

  • Nhận định và kế hoạch

Nếu có các bệnh lý khác: theo dõi và có các can thiệp phù hợp theo dạng bệnh.

Chẩn đoán xác định rối loạn phổ tự kỷ

  • Mục đích :

Chẩn đoán xác lập trẻ có mắc rối loạn phổ tự kỷ không .

  • Đối tượng

Những trẻ có rối loạn tăng trưởng hoặc MCHAT hoặc STAT không bình thường nhưng đã loại trừ những bệnh lý khác .

  • Người triển khai

Bác sĩ Phục hồi tính năng hoặc
Bác sĩ Tâm thần Nhi hoặc

Bác sĩ có chứng chỉ đào tạo về chẩn đoán và can thiệp trẻ có rối loạn phổ tự kỷ.

  • Nơi thực thi

Bệnh viện tuyến tỉnh trở lên .

  • Công cụ chẩn đoán

Sử dụng DSM-IV ( Phụ lục 6 ) hoặc DSM 5 ( Phụ lục 7 ) để chẩn đoán xác lập rối loạn phổ tự kỷ .

  • Nhận định và kế hoạch

Nếu không đủ tiêu chuẩn chẩn đoán : theo dõi tiếp và đánh giá lại .
Nếu đủ tiêu chuẩn chẩn đoán rối loạn phổ tự kỷ sẽ chuyển sang bước tiếp theo .

Đánh giá mức độ rối loạn phổ tự kỷ

  • Mục đích

Đánh giá mức độ rối loạn phổ tự kỷ và mức độ chậm tăng trưởng để có kế hoạch can thiệp tương thích

  • Đối tượng :

Những trẻ đã được chẩn đoán mắc rối loạn phổ tự kỷ .

  • Người đánh giá

Các bác sĩ Tâm thần Nhi, bác sĩ PHCN nhi, hoặc bác sĩ có chứng từ giảng dạy về rối loạn phổ tự kỷ

  • Công cụ

Thang đánh giá sự tăng trưởng tâm hoạt động Denver ( Phụ lục 8 ) để xác lập mức độ chậm tăng trưởng
Thang cho điểm rối loạn phổ tự kỷ ở trẻ nhỏ CARS ( Phụ lục 9 ) : để xác lập mức độ rối loạn phổ tự kỷ .

  • Nhận định và kế hoạch

Sau khi xác lập mức độ RLPTK, quyết định hành động nơi can thiệp ( điều trị ) .
Nếu rối loạn phổ tự kỷ mức độ nhẹ và trung bình hoàn toàn có thể điều trị tại tuyến tỉnh, sau khi thuyên giảm sẽ chuyển về hội đồng quản trị và can thiệp theo quy mô tương thích tại địa phương. Nếu rối loạn phổ tự kỷ nặng cần điều trị tại tuyến Trung ương, sau khi thuyên giảm hoàn toàn có thể chuyển về tuyến tỉnh hoặc về hội đồng quản trị và can thiệp theo quy mô tương thích tại địa phương .

CÁC PHỤ LỤC

Phụ lục 1.  BỘ CÂU HỎI ĐÁNH GIÁ SỰ PHÁT TRIỂN THEO TUỔI -ASQ (Gồm 9 mẫu phiếu)

  • Phiếu 1. Bộ câu hỏi sàng lọc rối loạn tăng trưởng ở trẻ 0-28 ngày tuổi .

  • Phiếu 2. Bộ câu hỏi sàng lọc rối loạn tăng trưởng ở trẻ 3 tháng tuổi .

  • Phiếu 3. Bộ câu hỏi sàng lọc rối loạn tăng trưởng ở trẻ 6 tháng tuổi .

  • Phiếu 4. Bộ câu hỏi sàng lọc rối loạn tăng trưởng ở trẻ 9 tháng tuổi .

  • Phiếu 5. Bộ câu hỏi sàng lọc rối loạn tăng trưởng ở trẻ 12 tháng tuổi .

  • Phiếu 6. Bộ câu hỏi sàng lọc rối loạn tăng trưởng ở trẻ 24 tháng tuổi .

  • Phiếu 7. Bộ câu hỏi sàng lọc rối loạn tăng trưởng ở trẻ 36 tháng tuổi .

  • Phiếu 8. Bộ câu hỏi sàng lọc rối loạn tăng trưởng ở trẻ 48 tháng tuổi .

  • Phiếu 9. Bộ câu hỏi sàng lọc rối loạn tăng trưởng ở trẻ 60 tháng tuổi

 

Phụ lục 2.  QUI TRÌNH SÀNG LỌC RỐI LOẠN PHÁT TRIỂN BẰNG PHẦN MỀM a.365

Bước 1. Tư vấn trực tiếp trước sàng lọc

Mục đích:

Giúp người chăm nom trẻ hiểu được quyền lợi và tự nguyện tham gia sàng lọc cho trẻ. Đánh giá được rủi ro tiềm ẩn về tăng trưởng trí tuệ của trẻ trải qua hai bộ câu hỏi ASQ-3 và M-CHAT-R / F .

Nội dung:

Trình bày trình tự những bước thực thi sàng lọc, và lý giải về bộ công cụ sàng lọc ASQ-3 để xác lập rủi ro tiềm ẩn về khuyết tật trí tuệ và khuyết tật tăng trưởng của trẻ .
Giải thích ý nghĩa, những quyền lợi của hoạt động giải trí sàng lọc tăng trưởng cho trẻ .

Bước 2. Thực hiện sàng lọc bằng bộ công cụ ASQ -3

Nhập thông tin của trẻ để làm bộ công cụ ASQ trên website a365.vn
Đăng nhập vào thông tin tài khoản của trạm y tế xã trên website a365.vn
Bấm vào nút chọn trẻ để tìm kiếm thông tin trẻ đã có sẵn trong tài liệu của thông tin tài khoản xã
Nhập tên trẻ và bấm tìm kiếm .
Sau khi tìm được tên trẻ bấm nút bài ASQ
Nếu không tìm được thông tin của trẻ làm theo những bước sau :
Chọn tạo trẻ mới
Nhập thông tin của trẻ
Làm bài sàng lọc ASQ – 3
Thực hiện hỏi những câu hỏi để sàng lọc tăng trưởng trong bộ công cụ sàng lọc ASQ – 3 .
Hỏi người chăm nom những câu hỏi trong bộ sàng lọc ASQ – 3 và ghi lại vào ô vấn đáp tương ứng trên bảng hỏi .
Sau khi hoàn thành xong vấn đáp những thắc mắc, bấm nút “ liên tục ”
Điền thông tin người vấn đáp
Bấm nút triển khai xong

Bước 3: Tư vấn sau sàng lọc bộ ASQ – 3

Mục đích:

Trong trường hợp trẻ có tác dụng sàng lọc thông thường, cần tư vấn, lý giải động viên cho người chăm nom liên tục sử dụng trang website a365 để theo dõi tăng trưởng cho trẻ định kỳ, và theo dõi sự tăng trưởng của trẻ ;
Trong trường hợp trẻ có hiệu quả sàng lọc là có rủi ro tiềm ẩn, cần phải tư vấn cho người chăm nom và mái ấm gia đình về trẻ rủi ro tiềm ẩn chậm tăng trưởng và ý kiến đề nghị liên tục làm bài sàng lọc M – CHAT – R / F để xác lập xem trẻ có rủi ro tiềm ẩn mắc rối loạn phổ tự kỷ hay không ;

Nội dung:

Giải thích những tác dụng sàng lọc ;
Hướng dẫn người chăm nom và mái ấm gia đình theo dõi, chăm nom trẻ so với trẻ có hiệu quả sàng lọc thông thường
Đối với trẻ có hiệu quả sàng lọc là có rủi ro tiềm ẩn và trong độ tuổi làm bài sàng lọc M-CHAT-R / F, đề xuất người chăm nom liên tục vấn đáp bộ thắc mắc M –
CHAT – R / F để xác lập trẻ có rủi ro tiềm ẩn chậm tăng trưởng hay không ;
Hướng dẫn người chăm nom tới những cơ sở trình độ để thực thi chẩn đoán cho trẻ có tác dụng sàng lọc là có rủi ro tiềm ẩn. Đồng thời hướng dẫn người chăm nom truy vấn vào website a365 để tạo thông tin tài khoản làm can thiệp cho trẻ ;

Bước 4. Thực hiện sàng lọc bằng bộ công cụ M – CHAT- R/F

Bấm nút liên tục làm M – CHAT – R / F
Thực hiện hỏi những câu hỏi để sàng lọc tăng trưởng trong bộ công cụ sàng lọc M – CHAT – R / F .
Hỏi người chăm nom những câu hỏi trong bộ sàng lọc M – CHAT – R / F và ghi lại vào ô vấn đáp tương ứng trên bảng hỏi .
Sau khi triển khai xong vấn đáp những thắc mắc, bấm nút “ liên tục ”
Điền thông tin người vấn đáp
Bấm nút triển khai xong

Bước 5: Tư vấn sau sàng lọc bộ M – CHAT- R/F Ø Mục đích:

Trong trường hợp trẻ có tác dụng sàng lọc thông thường, cần tư vấn, lý giải động viên cho người chăm nom liên tục sử dụng trang website a365 để theo dõi tăng trưởng cho trẻ định kỳ, và theo dõi sự tăng trưởng của trẻ ;
Trong trường hợp trẻ có tác dụng sàng lọc là có rủi ro tiềm ẩn, cần phải tư vấn cho người chăm nom và mái ấm gia đình về trẻ rủi ro tiềm ẩn mắc rối loạn phổ tự kỷ .

Nội dung:

Giải thích những hiệu quả sàng lọc ;
Hướng dẫn người chăm nom và mái ấm gia đình theo dõi, chăm nom trẻ so với trẻ có tác dụng sàng lọc thông thường
Đối với trẻ có tác dụng là có rủi ro tiềm ẩn trong bài M – CHAT – R / F : hướng dẫn người chăm nom tới những cơ sở trình độ để thực thi chẩn đoán cho trẻ có hiệu quả sàng lọc là có rủi ro tiềm ẩn. Đồng thời hướng dẫn người chăm nom truy vấn vào website a365 để tạo thông tin tài khoản làm can thiệp cho trẻ .

Phụ lục 3. BẢNG KIỂM SÀNG LỌC RỐI LOẠN PHỔ TỰ KỶ Ở TRẺ NHỎ CÓ SỬA ĐỔI VÀ HIỆU CHỈNH (M-CHAT-R) (16-30 tháng)

Phụ lục 4. BẢNG KIỂM SÀNG LỌC RỐI LOẠN PHỔ TỰ KỶ Ở TRẺ NHỎ CÓ SỬA ĐỔI, HIỆU CHỈNH VÀ THEO DÕI TIẾP (M-CHAT-R/F) (16-30 tháng)

  

  

 

  

 

 

 

 

 

 

Xem tiếp: Bộ công cụ Phát hiện sớm rối loạn phổ tự kỷ ở trẻ em (P2)

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương – Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

  facebook.com/BVNTP

  youtube.com/bvntp

You may also like

Để lại bình luận